Dlaczego terapia manualna pomaga? Kilka słów o leczeniu przy pomocy rąk!

Co to jest terapia manualna?

Terapia manualna, choć podobna do masażu, bo oparta na pracy rąk terapeuty – nie jest tym samym, co masaż. Terapia manualna jest procesem leczenia, w którym fizjoterapeuta wykorzystuje odpowiednie chwyty i manipulacje oraz specjalistyczne techniki diagnostyczno-lecznicze nakierowane na wykrywanie i leczenie zaburzeń w obrębie stawów, więzadeł, mięśni, a także wzorców postawy, wzorców ruchowych i oddechowych. Jest to terapia holistyczna, której celem jest nie tylko doraźne złagodzenie dolegliwości, ale dążenie do trwałej poprawy stanu zdrowia w leczonych obszarach.

Dlaczego terapia manualna pomaga? Zapraszamy na wywiad z Panem Zbigniewem Mazurem, Kierownikiem pracowni rehabilitacji w Przychodni Brackiej Gliwice w Gliwicach.

Panie Zbigniewie, proszę nam zdradzić, dlaczego terapia manualna pomaga i czy pomaga bardziej niż klasyczny masaż?

Zarówno masaż, jak i terapia manualna są pomocne, jednak choć na pierwszy rzut oka wyglądają podobnie, ich działanie na ciało ludzkie jest odmienne. Masaż to praca na tkankach mięśniowych służąca poprawie metabolizmu i funkcjonowania tej tkanki, zniesieniu jej nadmiernego napięcia – wszystko to ma na celu przyniesienie ulgi, redukcję stresu, przyspieszenie regeneracji oraz zniesienie bólu. Niestety masaż nie usuwa przyczyny bólu, jedynie objawy. Natomiast terapia manualna to działanie w obrębie stawów. Celem zabiegu jest przywrócenie prawidłowej ruchomości stawowej zarówno poprzez techniki biernej mobilizacji jak i mobilizacji w połączeniu z czynnym ruchem pacjenta jak w metodzie Mulligana. Odtworzenie prawidłowego ruchu w stawach czyli tzw. „gry stawowej” skutkuje poprawą mobilności w samym stawie oraz w strukturach bezpośrednio powiązanych takich jak nerw, powięź, mięśnie. Tak ukierunkowane działanie prowadzi do poprawy ruchomości oraz pozbycia się bólu. Dlatego na pierwszym miejscu stawiam terapię manualną!

Na czym zatem dokładnie polega terapia manualna?

Terapia manualna to technika fizjoterapii, która polega na wspomaganiu leczenia narządów ruchu, w szczególności kręgosłupa i stawów. Poprzez ucisk, chwyty i różne techniki masażu docieramy do miejsc, w których występują dokuczliwe dolegliwości. Celem terapii jest zniesienie bólu i przywrócenie normalnej ruchomości w zablokowanych partiach kręgosłupa lub stawach. W zależności od tego, czy problemem pacjenta jest nerw, staw, mięsień czy więzadło możemy zastosować:

  • mobilizację, czyli oddziaływać na stawy, by zwiększyć ich ruchomość,
  • neuromobilizację, czyli oddziaływanie na nerwy,
  • manipulację służącą do szybkiego uruchomienia stawu – to właśnie przy jej zastosowaniu pacjent często słyszy charakterystyczne kliknięcie lub chrupnięcie w stawie,
  • masaż poprzeczny, funkcyjny czy na przykład tkanek głębokich,
  • stretching.

Jakie są wskazania do terapii manualnej?

Wśród głównych wskazań do terapii manualnej zaliczamy: bóle mięśni, migreny i zawroty głowy, wady postawy ciała, rwa kulszowa, dyskopatia, ból karku, zablokowania czynnościowe stawów, bóle w wyniku urazu, zaburzenia snu, drętwienie kończyn i palców, zmiany przeciążeniowe kręgosłupa czy napięciowe bóle tułowia i głowy – również te wynikające ze stresu.

Jak wygląda i jak przebiega zabieg? Czego może spodziewać się pacjent chcący korzystać z terapii manualnej?

Najpierw przeprowadzamy wywiad z pacjentem. Jest to pierwszy etap diagnostyki. Terapia manualna jest terapią holistyczną, dlatego też pacjent może się spodziewać pytań nie tylko o samą dolegliwość, ale również o styl życia, nawyki, a nawet problemy natury psychicznej. Zdarza się bowiem, że odczuwane dolegliwości fizyczne mają swoje podłoże w ciągłym narażeniu na stres. Zawsze polecamy, aby pacjent szczerze odpowiadał na pytania, które skonstruowane są w taki sposób, by były jak najbardziej pomocne. Następnie, jeśli to konieczne, kierujemy pacjenta na dodatkowe badania, na przykład rezonans magnetyczny wybranego fragmentu ciała. Etap diagnozowania kończą palpacyjne oraz funkcjonalne sprawdzenie kondycji elementów układu ruchu dotkniętego dysfunkcją. Wybierając się na zabieg terapii manualnej, należy być przygotowanym na odsłonięcie obszaru ciała poddawanego zabiegowi. Warto zabrać ze sobą luźny strój sportowy niekrępujący ruchów. Należy wziąć ze sobą także wszystkie aktualne wyniki badań, gdyż mogą okazać się bardzo przydatne. Warto dodać, że fizjoterapeuta najczęściej pracuje z pacjentem, który znajduje się w pozycji leżącej na kozetce. 

Czy zabieg boli?

Umiejętnie przeprowadzany zabieg jest niemal całkowicie bezbolesny dla pacjenta. Co najważniejsze zazwyczaj przynosi natychmiastowy efekt, dlatego warto przełamać ewentualny strach przed bólem.

Jak długo powinna trwać terapia, aby przyniosła oczekiwane efekty?

Terapia manualna trwa zazwyczaj 5-6 dni, a zabiegi odbywają się codziennie lub co drugi dzień. Jest to terapia celowana, dlatego efekty pojawiają się bardzo szybko. Oczywiście ogromny wpływ na leczenie ma również styl życia prowadzony przez pacjenta. Im zdrowiej prowadzi się pacjent, tym lepsze uzyskuje efekty. Podczas wizyt zawsze instruujemy chorego, jak może zapobiegać dolegliwościom bólowym przy wykonywaniu codziennych czynności, takich jak podnoszenie ciężarów, wstawanie, leżenie w różnych pozycjach. Zalecamy też odpowiednie techniki automobilizacji, które pacjent wykonuje w domu. Warto dodać, że korzystny wpływ na utrwalenie efektów ma również taping, czyli oklejanie ciała specjalnymi plastrami przez kolejnych 5-7 dni od zakończenia terapii manualnej.

Jakie są przeciwskazania dla terapii manualnej?

Główne przeciwskazania to czynne procesy chorobowe toczące się w skórze lub w tkankach położonych w obszarze, w którym będzie wykonywane leczenie, nowotwory, świeże urazy mechaniczne tkanek, zapalenie stawów, zaburzenia ogólnoustrojowe, niewydolność krążenia mózgowego, ciąża.

Co mówią nasi pacjenci po skorzystaniu z terapii manualnej? Czy leczenie przy pomocy rąk jest dla nich skuteczne?

Z roku na rok coraz więcej osób korzysta z zabiegów terapii manualnej. Wynika to w dużej mierze ze zwiększonej świadomości co do skuteczności tego typu terapii. Pacjenci z dysfunkcjami narządu ruchu, poszukując stosunkowo szybkich efektów leczniczych znajdują je w terapii manualnej. Pozytywne opinie pacjentów wynikają z faktu, iż odpowiedni dobór technik mobilizacyjnych oparty na precyzyjnej diagnostyce funkcjonalnej pozwala na uzyskanie szybkiej poprawy stanu funkcjonalnego i pozbycie się bólu.

Gdzie można skorzystać z terapii manualnej i ile kosztuje zabieg?

Jednorazowy zabieg to koszt 80 zł. W zależności od schorzenia ustalana jest liczba wymaganych wizyt. Terapią manualną zajmują się fizjoterapeuci z Przychodni Brackich w Bytomiu, Mysłowicach, Rudzie Śląskiej, Sosnowcu i Gliwicach. Warto zapytać swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub fizjoterapeutę o możliwość skorzystania z usługi. Polecam również zapoznać się z naszą stroną internetową, gdzie znajduje się dokładny wykaz placówek, w których realizujemy zabiegi terapii manualnej.

Panie Zbigniewie, serdecznie dziękujemy za wszelkie informacje!

Ja również dziękuję.


Na pytania o terapię manualną odpowiadał nam Pan Zbigniew Mazur, Kierownik pracowni rehabilitacji w Przychodni Brackiej Gliwice w Gliwicach. Pan Zbigniew Mazur, magister rehabilitacji ruchowej z ponad 30-letnim doświadczeniem, jest certyfikowanym terapeutą metody Mulligana, CMP, oraz metody Kaltenborna-Evjentha, specjalistą z zakresu tapingu medycznego oraz terapii punktów spustowych.

W celu umówienia się na zabiegi terapii manualnej zachęcamy do kontaktu z wybraną pracownią rehabilitacji w Fundacji „Unia Bracka”. Szczegółowe informacje znajdują się TUTAJ.

Terapia manualna Śląsk