Dlaczego samobadanie piersi jest ważne?
15 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem Piersi.
Październik przypomina nam, aby zadbać o nasze piersi. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi około 23% wszystkich zachorowań z powodu nowotworów złośliwych u kobiet i około 14% zgonów z tego powodu. Szacuje się, że rocznie raka piersi rozpoznaje się u 1,5 miliona kobiet na całym świecie, a około 400 tysięcy umiera z tego powodu! Szanowne Pacjentki! Badajmy swoje piersi, ponieważ regularne samobadanie pozwala na bardzo wczesne wykrycie raka, a tym samym chroni przed zgonem z powodu choroby nowotworowej!
Z okazji Międzynarodowego Dnia Walki z Rakiem Piersi przeprowadziliśmy krótką rozmowę z położną Fundacji „Unia Bracka” – Panią Agnieszką Strzewiczek, która m.in. przypomni nam, dlaczego samobadanie piersi jest tak ważne. Zapraszamy na wywiad!
Pani Agnieszko, jak ważne jest samobadanie piersi?
Samobadanie piersi ma ogromne znaczenie, ponieważ wykonywane regularnie i w prawidłowy sposób pozwala wykryć wiele nieprawidłowości w obrębie klatki piersiowej i samych piersi. Nauka samobadania piersi powinna rozpoczynać się już od najmłodszych lat, najpierw w domu, w którym mama przekazuje wiedzę córce, a następnie w szkole podczas zajęć do życia w rodzinie. Im szybciej zaczniemy uczyć młode dziewczynki, tym większa będzie świadomość, a wtedy zapadalność na choroby nowotworowe znacznie się zmniejszy. Niestety często rak piersi jest wykryty już w zaawansowanym stadium, co daje znacznie gorsze rokowania. Poza edukacją dzieci ważna jest ogólna kampania informacyjna, ponieważ jako położna znam przypadki, gdy kobiety po menopauzie przychodzą do gabinetu i twierdzą, że skoro nie miesiączkują to samobadanie piersi już ich nie dotyczy, ponieważ przyjęło się, że piersi badamy w określonym dniu cyklu miesiączkowego. A przecież większość zachorowań dotyczy kobiet po 50. roku życia (około 80%), więc w tej grupie samobadanie piersi ma istotne znaczenie! Kobiety po menopauzie powinny wybrać jeden konkretny dzień w miesiącu i regularnie w tym dniu oglądać i dotykać swoje piersi.
Czy samobadanie piersi jest trudne?
Oczywiście, że nie jest trudne! Jednak pierwsze badanie powinno być wykonane przez specjalistę w gabinecie lekarskim, aby pacjentka mogła nauczyć się prawidłowego badania palpacyjnego. Lekarz lub położna pokazują, jak stanąć przed lustrem, jaka powinna być postawa ciała w zależności od rozmiaru biustu. Młode kobiety często wyczuwają w piersiach liczne zgrubienia i guzki, co wynika z ich budowy, dlatego ważna jest konsultacja lekarska w celu zapoznania się z anatomiczną budową piersi i zdobycia wiedzy na co zwracać uwagę przy samobadaniu, co jest istotne.
Dla kogo jest samobadanie piersi, od jakiego wieku powinno się je wykonywać?
Już w momencie pierwszej miesiączki dziewczynki powinny zapoznać się z tematem samobadania piersi. Pierwszym przewodnikiem jest mama, a następnie specjalista ginekolog. Należy pamiętać, że jeśli rodzic nie czuje się na siłach, aby wspierać dziecko w obszarze chorób piersi, można zwrócić się o pomoc do położnej, która od dnia narodzin dziecka jest do dyspozycji rodziny. Nie bójmy się prosić o pomoc. Nauka samobadania piersi to ważny etap w życiu dziecka. Pamiętajmy o tym!
Jak prawidłowo badać piersi?
Zanim zaczniemy dotykać piersi w celu zbadania, najpierw powinnyśmy dokładnie poznać nasze ciało w różnych fazach cyklu miesiączkowego, a także o różnych porach dnia. Piersi w ciągu miesiąca przechodzą sporo zmian, dlatego ważna jest samoobserwacja i świadomość jak nasze ciało wygląda. Następnie przechodzimy do badania, które rozpoczynamy od oglądania się w lustrze na stojąco przy różnym ułożeniu rąk. Kolejnym etapem jest badanie na leżąco. Warto pamiętać, że badania nie wykonujemy na sucho. Piersi powinny być namydlone lub zwilżone olejkiem. Poślizg ułatwia dokładniejsze sprawdzenie każdego fragmentu piersi. Techniczny opis, jak prawidłowo badać piersi można sprawdzić na stronie PACJENT.GOV. Polecam.
Jakie badania poza samobadaniem piersi powinna wykonywać każda kobieta?
Zdecydowanie takim badaniem jest USG piersi. USG wykonujemy zawsze, niezależnie od wieku. Dla starszych kobiet przeznaczona jest mammografia, jednak wykonanie jej nie zwalnia pacjentki z wykonania kontrolnego USG. Te dwa badania to tzw. „must have” każdej kobiety. Temat pierwszego USG powinien zostać poruszony w chwili pierwszej miesiączki. Tak wczesna edukacja pozwala uchronić dziewczynkę, przyszłą kobietę, przed wykryciem raka piersi w zaawansowanym stadium.
Jakie obawy mają pacjentki przed samobadaniem? Dlaczego tego nie robią?
Z moich obserwacji wynika, że kobiety porzucają temat samobadania piersi, ponieważ często podczas standardowych wizyt ginekologicznych badanie jest wykonywane przez lekarza tylko na żądanie. Pozwala to na przyjęcie postawy „lekarz nie robi, więc pewnie nie jest to takie ważne”, a to nieprawda! Samobadanie piersi jest ważne i ratuje nam życie, dlatego nie bójmy się tego robić! Uczmy się, dbajmy o siebie i edukujemy nasze dzieci. Nie bójmy się również wiedzieć. Często słyszę: „Nie badam się, bo wolę nie wiedzieć”. Drogie Panie, najważniejsza jest świadomość. Im szybciej zaczniemy leczyć chorobę, tym mamy większe szanse na powrót do zdrowia i sprawnego życia. Badajmy się!
Pani Agnieszko, dziękujemy za rozmowę.
Ja również dziękuję.
Na pytania dotyczące samobadania piersi odpowiadała Pani Agnieszka Strzewiczek – położna z ponad 14 letnim doświadczeniem w pracy z pacjentami. Dyplom magistra położnictwa uzyskała na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach w roku 2008. W roku 2013 ukończyła studia podyplomowe w zakresie Zarządzania w opiece zdrowotnej dla kadry kierowniczej pielęgniarek i położnych w Wyższej Szkole Bankowej w Poznaniu / Wydział zamiejscowy w Chorzowie. Z naszą Fundacją związana od 2012 roku. W latach 2012 – 2021 pracowała jako Położna koordynująco-nadzorująca początkowo koordynując pracę jednocześnie 2 placówek Przychodni Brackiej Murcki oraz Przychodni Brackiej Wesoła. Od roku 2013 związana z Przychodnią Bracką na Chopina w Mysłowicach, początkowo jako Położna koordynująco-nadzorująca, a od 1 stycznia 2022 jako Kierownik Przychodni. Pomimo wielu obowiązków związanych z zarządzaniem placówką medyczną Pani Agnieszka nadal aktywnie działa w środowisku jako położna. Od wielu lat włącza się także w realizację programów zdrowotnych m.in. jako edukatorka w ramach Programu profilaktyki zakażeń wirusem HPV w Mysłowicach, prowadząc wykłady dla rodziców i dzieci.