Jak rozpoznać czy zmiana skórna jest groźna?

Szacuje się, że do 8% przebarwień na skórze to znamiona dysplastyczne, atypowe, czyli takie, które mogą ulec przekształceniu w czerniaka – nowotwór skóry o dużej agresywności. Sami nie jesteśmy w stanie rozpoznać typu przebarwienia i rozstrzygnąć czy to tylko pieprzyk czy znamię dysplastyczne. Za to warto wiedzieć, kiedy udać się ze znamionami do lekarza. Tu z pomocą przychodzi ABeCaDło czerniaka – 5 kryteriów, które pomogą podjąć decyzję o wybraniu się na badania. Należą do nich:

• A – asymetria zmiany skórnej,
• B – brzegi nierówne poszarpane,
• C – czarny, czerwony, niejednolity kolor,
• D – duży rozmiar (powyżej 5 mm),
• E – ewolucja, czyli zmiany zachodzące w znamieniu.

Jakie badania należy wykonać?

Jeśli mamy jakąkolwiek wątpliwość lub obserwujemy u siebie któryś z wyżej wymienionych czynników, niezwłocznie udajmy się do dermatologa na badanie dermatoskopowowe. Dzięki niemu zmiany skórne można obserwować w specjalnym oświetleniu i znacznym (powyżej 10-krotnym) powiększeniu, co pozwoli określić sposób dalszego postępowania. Jeśli zmiana jest podejrzana to dostaniemy skierowanie do lekarza chirurga, który usunie zmianę. Zabieg jest krótki (trwa zwykle około 15 minut) i bezbolesny – przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym. Wycięta zmiana zostaje wysłana do badania histopatologicznego, które polega na oglądaniu wycinka skóry pod mikroskopem i ocenie jego struktury, co pozwoli na pełne rozpoznanie zmiany. Na wynik badania mikroskopowego czekamy zazwyczaj ok. 3 tygodni. Absolutnie nie rekomenduję usuwania zmian skórnych bez badania histopatologicznego – nigdy wtedy nie dowiemy się, czy jesteśmy zdrowi czy chorzy.

A co z profilaktyką?

W przypadku zmian nie należy zapominać o profilaktyce, zwłaszcza w sezonie wiosenno-letnim i w przypadku dzieci, które są wielokrotnie bardziej narażone na działanie promieni słonecznych niż osoby dorosłe. Na wszelkie zmiany skórne ogromny wpływ ma promieniowanie UV (światło słoneczne). Z medycznego punktu widzenia nie ma bezpiecznego opalania! Jeśli już wystawiamy się na działanie słońca, to pamiętajmy o zasadach opalania – nigdy nie opalajmy się w godzinach 11:00–15:00, zawsze stosujmy filtry UV (najlepiej większe niż z numerem 20), chrońmy uszy i oczy poprzez zakładanie nakrycia głowy i okularów przeciwsłonecznych z warstwą ochronną UV. To istotne, bo do dziś nie ma skutecznych leków na czerniaka oka. Czapki, bandanki, kapelusze czy okulary nie tylko pomogą zadbać o nasze zdrowie, ale także będą ciekawym dodatkiem do stylizacji.

Zatem chirurg czy dermatolog?

Trwa lato – czas urlopu i beztroski. Pamiętajmy o umiejętnym korzystaniu ze słońca oraz codziennym obserwowaniu swojej skóry na przykład podczas kąpieli, co również jest elementem profilaktyki. Któż więc – chirurg czy dermatolog? Oczywiście, że w tym procesie diagnostyczno-leczniczym niezwykle istotną rolę spełnia jeden i drugi specjalista. Dużo zdrowia życzę.